معرفی

گروه مهندسی هوافضا یکی از گروههای آموزشی دانشکده مهندسی مکانیک است که با هدف تربیت نیروی انسانی متخصص و کمک به پیشرفت علمی و صنعتی کشور از سال 1374 با یک عضو هیات علمی (جناب آقای دکتر فتح‌اله امی) و با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در بخش مهندسی هوافضا آغاز به کار نموده است. با گسترش گروه و در راستای تکمیل تحصیلات تکمیلی، از سال 1389 گروه هوافضا شروع به پذیرش دانشجو در مقطع دکتری تخصصی کرد. با تبدیل بخش مهندسی مکانیک به دانشکده مهندسی مکانیک در سال 1392، این گروه به یکی از گروههای زیر مجموعه دانشکده مهندسی مکانیک تبدیل شد. تاکنون تعداد دانش آموخته این گروه در دوره کارشناسی ارشد بالغ بر 171 نفر و در دوره دکتری تخصصی 5 نفر است. در حال حاضر گروه هوافضا دانشگاه تربیت مدرس با تعداد 7 عضو هیات علمی، تعداد 54 دانشجوی کارشناسی ارشد و 36 دانشجوی دکتری مشغول فعالیت است.

رسالت و هدف‌های گروه هوافضا

مهندسی هوافضا را شاید بتوان از نقطه‌نظر تنوع موضوعات تحت پوشش، یکی از جامع‌ترین رشته های مهندسی به شمار آورد. بودجه‌های کلان نظامی و غیرنظامی که صرف این رشته می‌شود زمینه‌های پیشرفت و جهش در دیگر رشته‌های دانش و مهندسی را فراهم ساخته‌است. این مهندسی دانشی راهبردی است که در آن از دانشهای دیگر مانند مکانیک، متالورژی، علوم رایانه، مهندسی عمران و الکترونیک بهره‌گیری می‌شود. مهندسی هوافضا دارای 5 گرایش اصلی بصورت زیر می باشد:

آیرودینامیک

این گرایش از مهم‌ترین پایه‌های هوافضا به‌شمار می‌رود. علم آیرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا و محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده، می‌پردازد. مهندسین هوافضا در این گرایش جریان‌های پیچیده در اطراف جسم پرنده را تحلیل می‌کنند و با بدست آوردن نیروهای آیرودینامیکی به بررسی پایداری و طراحی سازه شناور در سیال می‌پردازند. به جز تحلیل، همواره یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مهندسین آیرودینامیک، طراحی بال‌ها و بدنه‌هایی با بیشترین کاربرد و کمترین هزینه است.

پیشرانش

دانش پیشرانه‌ها به مطالعه و بررسی سامانه‌های جلوبرنده (موتور)، اعم از موتورهای هوازی و غیرهوازی می‌پردازد. موتورهای هوازی شامل موتورهای پیستونی و چرخ‌پره‌ای (توربینی) است که از هوا به‌عنوان اکسیدکننده استفاده نموده و سوخت را با خود حمل می‌کنند. اما موتورهای غیرهوازی مانند موتور موشک‌ها و فضاپیماها است که سوخت و اکسیدکننده را با خود حمل می‌کنند. در این دانش نحوه تولید نیروی رانش و همچنین ساختار کلی انواع موتورهای هوافضایی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. طراحی و تعیین میزان عملکرد انواع سامانه‌های جلوبرنده نیز بسیار مورد توجه مهندسین پیشرانش هستند. این گرایش بسیار شبیه به مکانیک - تبدیل انرژی و سیستم‌های انرژی می‌باشد و دروس مشترک بسیاری با هم دارند و زمینه‌های کاری بیشتری نسبت به گرایش‌های دیگر هوافضا دارد. (شرکت نفت، ایران خودرو، صنایع دفاع، نیروگاه‌ها و…) عمده دانشجویان و فارغ التحصیلان این گرایش به شبیه‌سازی عددی رفتار سیال می‌پردازند.

دینامیک پرواز و کنترل

هدف کلی در گرایش دینامیک پرواز و کنترل بررسی حرکت وسایل پروازی و تعیین موقعیت و وضعیت آنها در هوا/فضا و در نهایت هدایت و کنترل مطلوب آنها می¬باشد. بدون داشتن چنین توانمندیهایی استفاده از موتورهای پر قدرت، آیرودینامیک مناسب و سازه های مستحکم محکوم به شکست است. علاوه بر این طراحی انواع وسایل پروازی از قبیال انواع هواپیماهای با و بدون سرنشین، بالگردها و ... در حوزه کاری متخصصین این رشته قرار دارد. در این گرایش دانشجویان می¬توانند علاوه بر گذراندن دروس تخصصی اجباری، دروسی اختیاری در زمینه شبیه سازی پرواز، اویونیک، شاخه¬های مختلف کنترل، هدایت و ناوبری اخذ نمایند. بسته به نوع دروس اختیاری که دانشجو انتخاب می¬کند، می¬تواند در حوزه¬های تخصصی زیر جذب بازار کار شود.

  • شبیه سازی پرواز وسایل پروازی از قبیل هواپیما، ماهواره و ...
  • ناوبری وسایل پروازی
  • متخصص ابزار و آلات دقیق هواپیما
  • متخصص کنترل وسایل پروازی
  • متخصص هدایت و طراحی مسیر بهینه وسایل پروازی
  • متخصص طراحی انواع وسایل پرنده نظیر هواپیما، پهپاد، ماهواره بر و ...

سازه‌های هوافضایی

هدف اصلی از این گرایش طراحی سازه های مناسب برای حفظ وسیله پرنده در شرایط مختلف میباشد. منظور از سازه مناسب ، سازه ایست که نه تنها استحکام کافی دارد بلکه شرایط صلبیت، ارتعاشات ، خستگی و ... آن نیز مناسب است. در این گرایش دانشجویان علاوه بر گذراندن دروس پایه نظیر مکانیک محیطهای پیوسته و تئوری المان محدود، میتوانند دروسی نظیر ارتعاشات تصادفی، آیرو الاستیسیته و ... را نیز انتخاب کنند. بسته به نوع دروس اختیاری که دانشجو انتخاب میکند، میتواند در حوزه های تخصصی زیر جذب بازار کار شود.

  • متخصص طراحی سازه اجزا هواپیما نظیر بال ، دوم و بدنه
  • متخصص طراحی سازه موشک و ماهواره و ...
  • متخصص در تحلیل انواع سازه های انعطاف پذیر ، کامپوزیتی و هوشمند
  • از آنجا که سازه های هوافضایی پیشرفته ترین نوع سازه ها به لحاظ طراحی و ساخت می‌باشند.

• از آنجا که سازه های هوافضایی پیشرفته ترین نوع سازه ها به لحاظ طراحی و ساخت می¬باشند. متخصصان این حوزه میتوانند در حوزه های غیر مرتبط با هوافضا نظیر خودرو، کشتی و سازه های دریایی فعالیت کنند.

بیو مکانیک

مهندسی پزشکی علم استفاده از ایده ها و تکنیکهای مهندسی در حوزه بایو است و در گرایش بایومکانیک، از أصول علم مکانیک در حوزه بایو و پزشکی استفاده می شود. این شاخه از مهندسی پزشکی بسیار گسترده بوده و شامل استفاده از قوانین دینامیک، ترمودینامیک، مکانیک جامدات و مکانیک سیالات برای مطالعه حرکت بایوذرات و نیز جریانهای بایوسیالات، مطالعه مکانیک بافت، سلولی و مولکولی، تحلیل رفتارهای سلولی و انتقال مواد در سیستمهای بایولوژیکی، تحلیل‌ رفتارهای حرکتی، و طراحی و ساخت دستکاههای تشخیصی و درمانی است. از دستاوردهای این شاخه از دانش و فناوری می توان به ساخت تراشه های مایکروفلویدیک و سیستمهای آزمایشگاه و ارگان بر روی تراشه، تجهیزات آزمایشگاهی و حسگرهای پیشرفته، ارگانهای مصنوعی، ارتزها و پروتزها، و رباتهای جراح اشاره کرد.