ورود هرگونه آلودگی چه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﺪي ﯾﺎ ﺗﺼﺎدفی در شبکه آب رسانی شهری می تواند مشکلات زیادی در پی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا وﺟﻮد ﺗﺠﻬﯿﺰاتی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺺ آﻟﻮدگی در شبکه الزامی است. محمد امین علمائی که این پژوهش در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد وی در رشته مهندسی عمران-مهندسی و مدیریت منابع آب انجام شد با بیان این مقدمه در خصوص هدف طرح تحقیقاتی خود گفت: ﻫﺪف اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اراﺋﻪ ﻃﺮحی ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي مکان و ﺗﻌﺪاد ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و همچنین ﻃﺮاحی ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮکت ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك در ﺷﺒکه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ کنترل و ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ کنترل می ﺑﺎﺷﺪ.

وی تشریح کرد: ﺷبکه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺷبکه ی اول در رﻗﺎﺑﺖ ﻧﺒﺮد ﺳﻨﺴﻮرگذاری شبکه آب می باشد. ماده آرﺳنیک ﺑﻪ دﻟﯿﻞ بی رنگ، بی بو، بیﻣﺰه، ارزان و در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎده آﻻﯾﻨﺪه اﻧﺘﺨﺎب می شود. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ واکﻨﺶ آرﺳﻨﯿک ﺑﺎ ﻣﺎده ﺿﺪﻋﻔونی کننده کلر که گندزدای معمول در شبکه های آب رسانی است، ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي می گردد. ﻣﺤﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ یک ﺗﺎ ﺑﯿﺴﺖ ﺳﻨﺴﻮر ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاي پوﺷﺶ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﻣﺤﺘﻤﻞ آﻟﻮدگی ﺑﺎ ﻫﺪف ﻫﺎي کاﻫﺶ ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﯿﺺ، ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮم آﻻﯾﻨﺪه ﻣﺼﺮف ﺷﺪه و ﺣﻮادث ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎ الگوریتم ژنتیک MOGA بدﺳﺖ آورده می ﺷﻮد. سپس ﺑﺎ روش ﺗﺼﻤﯿﻢگیری چانه زنی نش، ﺗﻌﺪاد ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﺛﺎﺑﺖ در ﺷبکه ﺗﻌﯿﯿﻦ می گردد.

مهندس علمائی افزود: دراﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮکت ﺳﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻪ دو روش ﺗﻌﯿﯿﻦ می شود. ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮکی که ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ را در ﺷبکه طی و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ گره را در ﺷﺒکه پوﺷﺶ می دﻫﻨﺪ. اﯾﻦ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ کنترل برای قرار گیری در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ. همچنین ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮکی که پس از ورود ﺑﻪ ﺷبکه ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدکار در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﻗﺮار می گیرند و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ گره های شبکه را پوشش می دهند. ﺳﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﻣﺘﺤﺮك ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ کنترل در شبکه ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ، ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﯿﺺ را %6/95، ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮم آﻻﯾﻨﺪه ﻣﺼﺮف ﺷﺪه را %9/42 و ﺗﻌﺪاد ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ را %17/45 در شبکه ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ کاهش می دهند. در حالیکه ﺳﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ کﻨﺘﺮل، ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﯿﺺ را %2/32، ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮم آﻻﯾﻨﺪه ﻣﺼﺮف ﺷﺪه را 5/87 و ﺗﻌﺪاد ﺣﻮادث ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ را %6/71 کاهش می دهند.

وی در پایان گفت: در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ که اﻓﺰودن ﺳﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﻣﺘﺤﺮك ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺰودن ﺳﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﺛﺎﺑﺖ اﺿافی ﺑﻪ ﺷبکه ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ، ﻋملکرد ﺑﻬﺘﺮي در ﺳﻪ ﻫﺪف گفته ﺷﺪه اﯾﺠﺎد می کند.

گفتنی است این پژوهش در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد محمدامین علمائی با راهنمایی دکتر مسعود قدسیان در دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست انجام شد.